“Inperialismoaren hegazkina noraezean dabil, zuzendaritza botere korporatibo-finantzario-militarrean dago oraindik.”
*Jorge Majfud / La Haine
AEBko barne-hauteskundeek berezitasun historikoa izan zuten. Trump eta Biden lehiarik gabe geratu ziren ia urte hasieran. Barne-disidentziaren gabezia horrek irudimenari leku handirik uzten ez bazion ere, batzuek zalantzan jartzen genuen azaroko hautagaiak horiek ote ziren. Edo batek bere lege-eskaera ugariengatik egiten zuen, edo besteak bere arazo intelektualengatik-kasurako, irudi-arazoengatik.
Herri-politikan ezberdintasunak zituzten bi hautagaik (identitate-, genero-, abortu-, arraza-, etnia- eta erlijio-politikak) eta botere-politikan (botere finantzario, militar eta mediatikoarenak) oso antzekoak zirenek boterea bietako edozeinekin eroso zegoela erakusten zuten. Izan ere, biak izan ziren presidente, eta botere korporatibo-finantzario-militarra ez zen inoiz zalantzan jarri, kontrakoa baizik. Zalantza batzuk izan ziren, Trump anbiguoa izan zelako NATOri eta Errusiarekin zuen harremanari buruz. Egia bada ere demokraten gutxiengo sektore batek zein errepublikanoen beste batek bat egiten dutela NATOri egindako kritiketan, Biden ez zen botererako hautagai zalantzazkoa edo problematikoa.
Hala ere, ahultasun bat zegoen halako konfiantzan, halako barne-desadostasun txikian. 258 milioi helduen artean, demokrazia handia Mundu Askearen liderra izan nahi duen herrialde batean, hauteskunde-sistemak, sistema esklabistaren herentzia biziak, bi adineko xelebre baino ezin izan zituen aukeratu, lehendik presidente izandakoak eta estatubatuarren kopuru handi batek arbuiatzen zituenak, nahiz eta haietako bat, Trump, mesias berpiztu gisa marraztu. PBS-NPRk berriki egindako inkesta baten arabera, estatubatuarren % 55 ez dira gustura sentitzen Trump edo Biden aukeratu behar dutenean. Aurreko inkestek antzeko emaitzak eman zituzten, hautesleen frustrazio hedatua berretsiz sartu ziren irteerarik gabeko kalezulotik. Garrantzi gutxiko detailea botere korporatibo-finantzario-militar handiarentzat, eta garrantzi estrategiko handikoa demokraten kanpainarentzat, Bidenentzat ordezkapen baten bila.
Lehen ikusi genuen beste ahultasuna zera izan zen, ‘lobby’ en eta korporazio kapitalisten boterea erraz irabazteko aukerarekin zegoen arren, hirugarrenik gabe, Trumpek geopolitikan independentzia erakustaldi batzuk eman zituela, eta hori konpondu egin zela (ulertzen dugu, baina frogarik gabe) bere bizitzaren aurkako azken atentatuagatik eta J. D. Vance presidenteorde aukeratzeagatik, korporazio handiekin (batez ere teknologikoekin) eta betiko ‘lobby’ berberekin konprometitutako hautagai gaztea (denetan eraginkorrena bezala, AIPAC Israelen aldeko lobby-a), zeinak boterera eraman baitzuten urtebete eskasean, eta horiei ez baitie traiziorik egingo oso prezio altua ordaindu gabe.
Bidenen iragarpena, Covid proba berri baten emaitza positiboari buruzkoa, espero zenaren baieztapena baino ez zen izan. Ordu gutxi barru, Nancy Pelosi eta Barak Obama bezalako pertsonak hautagaitzari uko egitearen alde agertzen hasi ziren. Alderdiaren presioa gero eta handiagoa eta geldiezina zen, beraz, Bidenek uko egitea baino ezin zitekeen espero. Zenbat eta beranduago, orduan eta okerrago, liskarrek eta barne-higadurak azaroko hauteskundeetako arrakasta-aukerak gutxituko zituztelako, eta denbora gutxiago uzten ziolako ordezko figura presidente gisa makillatzeko.
Konstituzioak ez du aurreikusten hil ez den presidente bat ordezkatzeko ordenarik, baina badirudi hautagai naturala Kamala Harris zela, Bidenen babesa jaso zuena, Pete Buttigieg presidenteorde zuela, eta horrek berretsi egingo luke demokratak eta ezker postmodernoa erosoago sentitzen diren nortasun-politikaren profila: emakume beltz bat eta gizon homosexual bat. Baina Roy Cooper bezalako kontserbadore batek zentroko bezero gehiago erakar ditzake. Edozein modutan, herrialde hau gobernatzen duen botere korporatiboa desafiatuko ez duten figurak izango dira, neurri batean Bernie Sanders sozialistak eta egungo hautagai independenteek, Alderdi Sozialistako Cornel West irakasleak eta Alderdi Berdeko Jill Stein doktoreak egin zezaketen bezala, biak ezker tradizionalago bati atxikita (sesentista, langilea, antiinperialista) eta argi eta garbi palestinarren giza eskubideen alde.
Izugarri, teoria konspiratiboak Trumpen bizitzaren aurkako atentatua gertatu zenean bakarrik sortu ziren. Alderdi inozoa ez datza teorietan, baizik eta mundu honetako biztanleen bizitza eta politika menderatzen duten botere handiek konspiratzen dutela herrialde hegemoniko bateko presidentegai bat hiltzen dutenean, J. F. Kennedy bezala. Gertakari horiek eraildako gizabanako baten eta inoiz edo ia inoiz konpondu gabeko krimen baten morboak markatzen ditu, literaturari eta zinema komertzial anglosaxoiari dagokion zerbait. Hau da, giza espeziearen beste ahultasun zahar bat, existentziaren komertzializazioak handitua eta ustiatua.
Baina inozoegia izan behar du, eta inozo funtzionala, botereak bere alde konspiratuz oporrak hartzen dituela sinesteko. Trumpen aurkako atentatua, Bidenen gaixotasuna, ia zehaztasunik gabea da, kontuan hartzen baditugu heriotzaren merkatariek eragindako gerra eta sarraski ugariak, haiengandik ekonomikoki onura ateratzen dutenak, eta boterea munduko beste eskualde batzuetan ez ezik, bizi diren herrialdeetan ere hedatzen dutenak, zergak eta gezurrezko zorrak xurgatzen dizkietenak, inkautak izutzen dituztenak, berehalako arriskuekin, zeinetatik babestu behar baikara eta haientzat ordaindu eta uko egin behar baitiogu herriek jakiteko duten eskubideari. Dena segurtasunaren eta askatasunaren, boterearen segurtasunaren eta boteretsuen askatasunaren izenean.
Bidenen ukoa saihestezina zen. Izendatu gabeko eta ikuslerik gabeko bi hautagairen arteko eztabaida arraro eta aurreratua demokraten mugimendu estrategiko bat baino ezin zitekeen izan, Biden erakutsi eta ontzia hondoratu baino lehen kareletik erortzera behartu nahi baitzuten. Eztabaidaren hondamendiaren ondoren, zeinak are argiago utzi baitzituen bere arazo intelektualak boterea bere esku dagoenaren itxurak egiteko, inkestek bizirik lurperatu zuten. El Uno klub esklusiboaren ezker hegala izutu egin zen, eta aretoaren beste aldean errepublikanoak xanpaina gehiago zerbitzatzen ari ziren. Uko egiten ez bazion, uko egiten zioten. Covid batekin ez bazen, etxeko istripu batengatik izango zen.
Zahartzaroko dementzia zuen presidente bat hautesleen fedea higatzen ari zen sistema anakroniko eta alternatiba errealik gabeko batean, bere jatorri esklabistakoa. Baieztatzen badute, Kamala Harrisek edo beste edozein hautagaik oxigeno ahokada bat emango die demokratei eta, ondorioz, sistemari. Biribiltzen den gizon bat ez dabil ondo. Demokrazia politikoaren eta diktadura ekonomikoaren sistemak bi hanka behar ditu, itxuraz mugimenduen aurka daudenak, baina bata bestearekin lankidetzan aritzen da ibiltzeko.
Oraingoz, aurrera jarraituko du eta zuzendaritzak benetako botere korporatibo-finantzario-militarrean jarraituko du. Ez herrian.
