-Jose Angel Murua eta Andoni Romeo / BERRIA
Edonondik begiratuta ere, gerra dagoenean langile klasea da beti gehien kaltetua. Ez dago azterketa soziologikorik egin beharrik hildako, zauritutako edo elbarritutako soldadu gehienak langile klasetik datozela jakiteko.
Ukrainaren inbasioan ikusten ari garen bezala, baliabideak dituzten gazteak, nahitaez izena emateko deitzen zaienean, armadarekiko salbuespena eskupekoekin erosten saiatzen dira, eta, gainera, herrialdetik ateratzen dira, edo, halabeharrez, arrisku txikiagoko postuetan egokitzen dira.
Bonbak adimendunak dira oso, eta adina, sexua, erlijioa eta gizarte klasea bereizi gabe biztanle zibila atakatzen dute. Berezitasun bakarra da klase aberatsak askoz erraztasun gehiago duela babesteko, eremurik arriskutsuenetatik ihes egiteko eta baita herrialdetik irteteko ere.
Gainera, aberatsa izanda, errazagoa da inflazioari aurre egitea, edota estraperlora eta merkatu beltzera jotzea behar diren gauzak lortzeko.
Laburbilduz, «diruak ez du zoriontasuna ematen, asko laguntzen du ordea» esaldia alda daiteke, eta esan: «Dirua izateak ez du bizitza bermatzen, baina lagundu bai, laguntzen du, eta bizitza hobetu ere bai».
Bestalde, gerraren ondorio negatiboak langileengan eraso armatuak hasi aurretik ere izaten dira. Armadara edo industria militarrera doan diru publiko guztia herritarren bizi-baldintzak hobetzeko erabiliko ez den dirua delako.
Armada eta industria militarra inbertsio publiko gehiago eta gehiago eskatzen ari dira beti, arma gehiago eta hobeak erosteko, alegiazko etsairen batek gerrari uko egin diezaion armada indartsua izan behar delako aitzakiarekin.
Ekoizpen-sektoreen kalterako, diru publiko asko transferitzen da industria militarrera, eta ez da kontuan hartzen gizarte-zerbitzuak hobetzeko beharra.
Industria militarreko inbertsioa justifikatzeko, lanpostuak sortzen dituelako argudioa erabiltzen dute, demagogia guztiarekin. Logika berarekin esan daiteke, droga-trafikoan edo pertsonen salerosketan ere jende asko ari denez lanean, jarduera horiek bultzatu beharko liratekeela. Nahita ahaztu egin dute nazioarteko arma-merkataritzan printzipio etikoak alde batera uzten direla, ez direla errespetatzen gerran dauden herrialdeei armak saltzea debekatzen duten nazioarteko akordioak. Espainiak armak saltzen dizkio Israeli, nahiz eta Israelek gizatiarrak diren muga guztiak gaindituak izan. Apartheidarekin hasi, genozidiora iritsi, eta milaka gazatar armaz eta gosez hiltzen.
Bestalde, ekonomia osoa kontuan hartuta, industria militarrak zuzeneko 25.300 lanpostu baino ez ditu sortzen. Gero eta espezializatuagoak, hori bai. Baina BPGari egiten dion ekarpena %0,8 besterik ez da. Leku jakin gutxi batzuetan bakarrik da industria militarra lanpostu gehien sortzen dituen industria.
Espainiako estatuak dagoeneko egin ditu industria-birmoldaketak BPGan pisu handiagoa zuten sektoreetan, hala nola siderurgian edo ontzigintzan. Gogora dezagun historikoki militarra zen industria hura industria zibil bihurtu izan dela. Kasu hauetan, adibidez: Orbea edo BH bizikletak.
Espainiako estatuko azken aurrekontu orokorretan, aurrekontu militarra %26,3 igo da aurreko urtearekin alderatuta (2022), eta, urte horretan, %7,9 igo zen 2021eko aurrekontuarekin alderatuta. Nahi genuke, langile klasea, urte batean ia %8 igotzea, eta hurrengoan %26… gure ametsik onenean ere ez!
Sare militarreko gastu publikoa handitzen jarraitzeko, Espainiako Gobernuak kontabilitate-ingeniaritza egiten du. Gastu militarra BPGaren %1,24 baino ez dela baieztatuz, gastu militarra %2,17 denean, ikerketa independenteek frogatzen dutenez (Centre Dèlas per la Pau), 27.617 milioi euroraino iristen baita. Kopuru hori motz geratzen da talde bakezale eta antimilitaristentzat; izan ere, 48.800 milioi arte handitu da, Jose Maria Aznarren garaian interesik gabeko maileguek sortutako zorra kontabilizatzen baitute ZOekin (armamentu-programa bereziak).
Gehiegizko diru-kopuru hori gastatzeaz gain, datozen urteetako aurrekontuak baldintzatzen dituzten gastuak egiteko konpromisoak ere hartzen dituzte. Eta gure zergetatik armadara eta industria militarrera doan euro oro, langile klasearen bizitza hobetuko ez duen euro bat da.
Gerrak urte askotan iraungo duten galerak ekartzen ditu, eta ez ditu gatazkak konpontzen. 25 urte igaro dira NATOk Serbia legez kanpo bonbardatu zuenetik (erasoa izan gabe eta NBEren baimenik gabe). Gaur oraindik aldiro-aldiro sortzen dira Serbia eta Kosovoren arteko gatazkak. Huts egindako beste esku-hartze batzuk ahaztu gabe: Afganistan, Irak, Libia…
Maiatzaren 1ean argi utziko dugu gastu militarra gaitzesten dugula eta hizkera belizista gaitzesten dugula, gerra aurreko giro belizista ere gaitzesten dugula. Aldarrikatuko dugu gerrak ez dituela gatazkak konpontzen, suntsiketa eta miseria ekartzen baizik.