*Oriol Sabata / Nueva Revolución
Jaime Canales Garrido abokatu eta filosofoa Txileko Santiagon jaio zen 1947an, eta bertatik bertara ezagutu zuen Sobietar Batasunaren errealitate politiko eta soziala. Hogei urte besterik ez zituela, Errusian egin zituen goi-mailako ikasketak. Bere «¿Hubo socialismo en la SESB?» liburuan, lan bikaina eskaintzen du gizarte sozialistaren eraikuntza prozesua eta munduan lehen Estatu sozialista suntsitzearen arrazoi nagusietako batzuk erakusten dituena. Lan honek historiaren «bertsio jruschoviana» deiturikoa desmuntatu eta propaganda antikomunista ofiziosoak sortutako mito batzuk hankaz gora jarri nahi ditu.
Egilea SESBeko errealitatera hurbiltzen da, herrialdea Stalinek gidatu zuen garaiko emaitza harrigarriak nabarmenduz. Canales Garridok adierazten duen bezala, agintari sobietarra agintean zegoela, boltxebikeak gai izan ziren herrialde atzeratu bat benetako potentzia industrial bihurtzeko, bigarrena termino ekonomiko eta militarretan mundu mailan. Gainera, gizateriaren etsairik odoltsuena akabatu zuten: nazismoa. «Ez da harritzekoa, orduan, aldaketa hori bizi izan zuten SESBeko herritarrek Stalinenganako errespetua eta miresmena sentitzea», esan du.
Sobietar kartela, «Gure batasuna suntsiezina da !» leloarekin. Erdian, langile batek «Marxismo Leninismo» jartzen duen liburu bati eusten dio.
Liburuak garai sobietarrean gertatutako bi traizio handiak jorratzen ditu: Jruchovek ekoiztutakoa eta PCUSen XX. Biltzarrean egindako txosten sekretua, eta Gorbatxovek 30 urte geroago SESBi azken kolpea emateko jokatu zuen papera, jada gainbeheran eta berrezarpen kapitalista prozesu baten pean.
Canales Garridok adierazi duenez, «Jrucheven txosten sekretuan esandako gezurrek lekua izan zuten alderdi komunista gehienen baitan». Eta gaineratzen du Mendebaldean SESBi buruzko propaganda antikomunista ugari argitaratu zela, eta bertan esaten zela han eraikitzen ari zena ez zela sozialismoa. Propaganda horren gehiengoa korronte sozialdemokratei eta, oro har, erreformistei lotutako egileetatik zetorren.
Gezur horiek desmuntatzeko asmoz, egileak akademikoengana, historialariengana, ekonomialariengana, soziologoengana eta politologoengana jotzen du, SESBi buruzko ikerketak artxibo historikoen ezagutza enpirikoan eta informazio fidagarrian oinarritzen baitituzte. Canales Garridok ohartarazi du SESBen eraikuntza eta suntsipena ikuspegi historiko handiagoarekin aztertu behar direla, ez 1956tik aurrera bakarrik, baita hogeiko hamarkadaren hasieratik laurogeiko hamarkadara arte ere. Stalinen aurkako erasoak eta historiaren faltsifikazioa ulertzeko aukera ematen duen denbora-tarte bat.
Moskuko Estatu Unibertsitatea.
Sobietar Batasunaren degradazio prozesuari dagokionez, idazleak dio «alderdiko burokraziaren buruzagitzak hartutako erabakiak SESBen suntsipenaren ernamuina» izan zirela. Bestalde, sozialismo sobietarraren eraikuntza ulertzeko produkzio kapitalistatik modu sozialistara nola igarotzen den ulertu behar dela azpimarratu du. Garai hartan, gerra inperialistak eta klase nagusi nazionalen eta atzerritarren arpilatzeak ekonomia suntsitu zuten.
Prozesu horrek akatsak ditu, eta botere berria ezartzen den lehen urteetan arazo ekonomiko eta sozial larriak sortzen dira, baita kudeaketa-akatsak ere. Baina hori guztia gertatzen da aurrerapen-indarren eta ia hilzorian dauden indar erreakzionarioen arteko borroka batean. Azken batean, esan daiteke une hartan sortutako arazoa pribilegioak ez galtzeko gogor borrokatzen ari zirenen ekintzen emaitza dela. Gizarteko sektore batzuk krimen higuingarriak egitera ere jo zuten beren interes berekoi eta zitalak defendatzeko, hau da, klase nagusi desplazatu gisa zituzten interesak defendatzeko.
«Sozialismorik izan al zen SESBen?» (Templando el Acero argitaletxea), zalantzarik gabe, sozialismo sobietarraren gorakada eta gainbehera sakontzeko eta ulertzeko ezinbesteko irakurketa da.
