Aste honetan (apirilean) 4 urte beteko dira Julian Assange kriminala preso sartu zutela. AEBk bahitutako eta kondenatutako australiar bat da, mafia taldea deseroso bihurtzeagatik, inoizko talde boteretsu eta odoltsuena, mundu osoan «mendebaldeko zibilizazioa» bezala ezagutzen dena. 18 delitu leporatzen dizkiote, espioitza barne. Inoiz ez da soberan egongo, inoiz ez da soberan egongo Assangeri elkartasuna eta babesa adierazteko hitz bakar bat ere, alferrikakoak edo inozoak izan arren.
Hedabideek beren moden zikliko eta iragankorraren barruan bihurtu zuten mito edo sinboloaz haratago, kazetari, komunikatzaile edo gizarte-aktibista ororen betebehar etikoa da gure mundua gobernatu uste duten superpotentziek egindako estatu-krimenak ezagutarazteagatik jazarritako gizaki baten baldintzarik gabeko defentsa.
Ziur nago WikiLeaks plataformaren errebelazio eta salaketa ausart eta egokiek milaka bizitza salbatu zituztela, baita iparramerikarrengandik ere, eta agian gerra bat baino gehiago saihestu zutela. Agian eraginkorragoa izan zen hori nazioarteko erakunde guztiak eta mugimendu bakezaleak batera baino. Horregatik, bere Bakearen Nobel Saria kartzela da. Assange zigortzea, exekuzio publiko baten antzekoagoa, beldurrezko mezua da AEBei eta haien aliatuei erronka jotzera ausartzen diren guztientzat.
Duela aste batzuk Argentinako Giza Eskubideen III. Mundu Foroa ospatu zen, eta Julian Assangeren aldeko adierazpen batekin amaitu zen. Baina gauza bitxi bat gertatzen da. Haien askapena eskatzen duten pertsonaien sinaduren artean, sinestezinak diren izenak agertzen dira. Adibidez, Jose Luis Rodriguez Zapatero Espainiako Gobernuko presidente ohiarena, Ernesto Samper Kolonbiako presidente ohiarena eta Alberto Fernandez Argentinako presidentearena. Inor oraindik gogoratzen bada, Zapatero seudosozialista bat izan zen, Espainiak Afganistanen zuen presentzia militarra handitu zuena, eta gero Espainiako indarrei Libiako NATOren inbasioan parte hartzeko agindu ziena, Samper Kolonbiako narko-Estatu paramilitarreko beste buruzagi tipiko bat izan zen, iparraldeko ugazaben aginduetara beti, eta Fernandez, Errusiako politikari buruz dituen iritzi berezietatik haratago, aspalditik Argentinako herriarentzat zin egindako promesa sozialak betetzen ez dituena, baina orain Joe Bideni AEBen babesa eskatzen diona NDFrekin duen negoziazioan.
Badirudi bere etsaiek Assangerekiko elkartasun-kausa zuzena «politikoki zuzenak» ziren errebeldien beira-arasa bihurtu zutela. Harekiko benetako elkartasun-mugimendurik ez dagoenez eta inork askatu ezin duenez, noizean behin egindako eskaera lotsati horiek ez dute ezer arriskuan jartzen, eta ihes-balbula ezin hobea dira gero eta eskubide eta baimen gutxiago geratzen diren mundu batentzat.
Julian Assange hilda balego bezala, bere izena, iraganeko heroiena bezala, brontzezko irudi bihurtuta, edozein oportunista edo lotsagabek erabiltzen du marketin politikorako. Orain, Internetetik deskonektatuz bakarrik oso erraza da erantzuteko eskubidea kentzea. Bera kartzelan hiltzen ari diren bitartean, beste batzuk aske daude eta sistema hiltzailearekin ados daude.
Historia honen zatirik lazgarriena bakardadea da. Zenbat eta nazioarteko ekitaldi eta ‘online’ bilera gehiago egin «Assangeren askatasunaren alde», orduan eta gehiago dago bera bakarrik. Gaur egungo munduan, Vietnamgo gerra-garaietatik oso bestelakoa eta duela hamarkada batekoetatik ere, AEBek Irak inbaditu zutenean, jada ez dago mugimendu bakezale antolatu bat, milioika pertsona biltzeko, ibilbideak eteteko eta industriak eta portuak geldiarazteko gai dena. Bakezaleak direla dioten bakezale gutxi asko arma-fabrikatzaileek finantzatutako bitarteko eta erakundeek kontratatzen dituzte. Protesta mezu elektronikoek sinatzaileen kontzientzia arintzeko eta korporazioen eta inteligentzia zerbitzuen ‘big data’ oinarriak osatzeko baino ez dute balio.
Assangeren lan nagusia, WikiLeaks ataria, suntsituta, sare sozialen askatasun sistemak hainbeste zabaldu zuena amaitu zen. Iritzi batzuen arabera, CIAk berak ahalbidetu zuen WikiLeaks sortzea, bere errebelazioak iragazteko eta, azkenean, sareak zentsuratzeko aitzakia sendoa lortzeko.
Gaur egungo esperientziatik, mendebaldeko prentsa handi guztiak propagandaren zein kontrol eta erabilera mailarekin funtzionatzen duen ikusten dugunean, zaila da imajinatzea WikiLeaksen filtrazioak libreki argitaratu direla, aldez aurretik industria militarrarekin eta Estatuko zerbitzu sekretuekin lotutako partzuergo erraldoietako kide diren komunikabideen jabeen baimenik gabe. Mundua hain desberdina al zen lehen, ala orain arte bakarrik hasi al ginen ulertzen errealitate-irizpide handiagoarekin?
Zergatik, «zuzenbidearen gizartearen» zirkuak nola funtzionatzen duen jakinda, munduko lekurik seguruena Ekuadorrek Londresen duen enbaxada izan zen? Askoz ere galdera gehiago izango dira haizeari buruz, oraindik altxatzeke daudenak, baina gaurko munduan, sare, hedabide eta plataformen jabeek gogor formateatua eta gaitzetsia, gero eta alferrikakoagoa da erantzunak pantailetan bilatzea. «Oraingo filtrazio» guztiak sistemaren ‘marketin’ estrategia berri bat dira, bere ‘fake news’ -ak saltzen jarraitzeko
Bankuen eta korporazioen aginduetatik aske kazetaritza egiteko modu berriak bilatzen ditugun bitartean, askatasuna eskatuko diogu Julian Assange lankide eta lankideari.
